Praca dla diabetyka

Prawidłowo leczeni chorzy nie mają poważnych powikłań i jako pracownicy są tak samo efektywni, jak ludzie zdrowi i poza nielicznymi, ściśle określonymi sytuacjami nie ma powodu, by osoby z cukrzycą nie pracowały. Stosowane współcześnie w terapii cukrzycy leki, jak i rosnąca świadomość pacjentów w zakresie samokontroli prowadzą do coraz dłużej i skuteczniej utrzymywanego dobrego stanu zdrowia chorych i możliwości pozostania aktywnymi zawodowo. Inaczej oczywiście do wyboru rodzaju zatrudnienia podchodzić będzie osoba młoda, która choruje na cukrzycę od dziecka, a inaczej ktoś, u kogo chorobę zdiagnozowano już w wieku dojrzałym, kiedy okazuje się, że z powodów zdrowotnych nie będzie mógł wykonywać dotychczasowego zajęcia.

Wykonywany zawód powinien oczywiście być zgodny z fizyczną i psychiczną sprawnością chorego i nie może utrudniać uzyskiwania dobrych wyników leczenia cukrzycy. Kontynuowanie kariery zawodowej powinno być możliwe, także w przypadku pojawienia się przewlekłych powikłań cukrzycy. Najlepiej, żeby godziny pracy były regularne i praca odbywała się w stałych godzinach, podczas rannej zmiany, ponieważ praca zmianowa lub nienormowany jej czas może stanowić dla osób chorych na cukrzycę zbyt duże obciążenie.

Obciążenie wysiłkiem fizycznym w czasie pracy diabetyka powinno być umiarkowane i równomierne w czasie. W przypadku pracy, której towarzyszy wysiłek fizyczny, należy często mierzyć poziom cukru we krwi i dostosowywać do niego dawkę insuliny oraz doustnych leków przeciwcukrzycowych. Także dieta powinna zostać zmodyfikowana w zależności od intensywności wysiłku fizycznego.

Podczas pracy powinny być przewidziane przerwy na dodatkowe posiłki i ewentualną kontrolę glikemii, tak aby ryzyko wystąpienia hipoglikemii (niski poziom glukozy) zostało zminimalizowane.

Zakłada się, że cukrzyca typu 2 leczona jedynie dietą nie jest przeciwwskazaniem w zatrudnieniu przez pracodawcę. Również pacjenci z wieloletnim przebiegiem cukrzycy i przewlekłymi jej powikłaniami mogą bez przeszkód wykonywać niektóre zawody. Dotyczy to zwłaszcza osób starszych, wykonujących swój zawód od wielu lat. Podobnie, kontynuacja pracy jest możliwa w przypadku osób wysoko wykwalifikowanych, których zawód nie wymaga znacznej sprawności fizycznej.

Według Polskiego Towarzystwa Diabetologicznego (PTD) każda osoba chora na cukrzycę powinna mieć możliwość podjęcia pracy zgodnie ze swoimi kwalifikacjami, poza niektórymi wymienionymi poniżej zawodami. Jakiekolwiek ograniczenia zawodowe powinny być nakładane na diabetyka po dokładnej analizie jego sytuacji i stanu zdrowia.

Do prac i zawodów niewskazanych dla diabetyka należą [14]:

• praca w nienormowanym systemie zmianowym (nieregularne posiłki zaburzają prawidłowy poziom glikemii)
• kierowca, pilot, strażak, nurek czy maszynista (wymagają pełnej sprawności psychoruchowej, niewskazane są z uwagi na tendencję do hipoglikemii, a co za tym idzie - zaburzeń świadomości)
• praca w nasilonym stresie (większe ryzyko hiperglikemii u chorych na cukrzycę typu 1 i 2 na skutek działania hormonów stresowych, które działają antagonistycznie w stosunku do insuliny i zwiększają poziom glukozy we krwi)
• praca ze zwiększonym ryzykiem wypadkowym (np. w hutach, na wysokościach, przy maszynach w ruchu lub na platformie wiertniczej)
• praca wymagająca dużego wysiłku fizycznego
• praca w odosobnieniu.

____________________

[14]  Bilski B., Perz S., Kara-Perz H. Cukrzyca jako problem orzeczniczy dla lekarza medycyny pracy. „Medycyna Pracy", 2005;56 (4): 329