Stanowiska pracy
BHP W ENERGETYCE SŁONECZNEJ

 

Przepisy prawne i wymagania normatywne dotyczące energetyki słonecznej

 

Podstawowym dokumentem prawnym w odniesieniu do elektrowni słonecznych jako obiektów energetycznych jest ustawa Prawo energetyczne [6].Przykładowo zgodnie ze stanowiskiem Generalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska przedsięwzięcie inwestycyjne polegające na budowie elektrowni fotowoltaicznej o powierzchni zabudowy (powierzchni terenu zajętej przez obiekty budowlane oraz pozostałą powierzchnię przeznaczoną do przekształcenia w wyniku realizacji przedsięwzięcia) nie mniejszej niż 1 ha lub 0,5 ha na obszarach objętych formami ochrony przyrody, jest kwalifikowanym zagospodarowaniem terenu, w przepisach z zakresu ochrony środowiska traktowanym w kategoriach przedsięwzięć mogących znacząco na nie oddziaływać [7].

Przygotowanie procesu inwestycyjnego budowy naziemnej instalacji fotowoltaicznej regulują więc przepisy ustaw:

 

  • o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym [8]
  • Prawo budowlane [9]
  • o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko [10]
  • o ochronie gruntów rolnych i leśnych [11].

 

Spośród rozporządzeń dotyczących urządzeń do pozyskiwania energii słonecznej (kolektorów słonecznych i paneli fotowoltaicznych) mogą mieć zastosowanie zwłaszcza następujące:

  • rozporządzenie w sprawie zasadniczych wymagań dla sprzętu elektrycznego [12] (wdrażające tzw. dyrektywę niskonapięciową 2006/95/WE, która traci moc ze skutkiem od dnia 20 kwietnia 2016 r., uchylona przez dyrektywę 2014/35/UE z dnia 26 lutego 2014 r.), oraz adresowane do użytkowników:
  • rozporządzenie w sprawie minimalnych wymagań dotyczących bezpieczeństwa i higieny pracy w zakresie użytkowania maszyn przez pracowników podczas pracy [13]
  • rozporządzenie w sprawie dopuszczalnych poziomów pól elektromagnetycznych w środowisku oraz sposobów sprawdzania dotrzymania tych poziomów [14].

 

Opracowane są, stosowane również w Polsce, normy międzynarodowe (w tym europejskie) dotyczące zagadnień bezpieczeństwa różnych urządzeń do pozyskiwania energii słonecznej, których przykłady przedstawiono w tabelach 1. i 2.

 

Tabela 1. Przykładowe normy dotyczące kolektorów słonecznych Table 1. Exemplary standards for solar collectors

 

Nr normy

Tytuł normy

PN-EN ISO 9488:2002P

Energia słoneczna - Terminologia

PN-EN 12975-1+A1:2010E

Słoneczne systemy grzewcze i ich elementy - Kolektory słoneczne - Część 1: Wy­magania ogólne

PN-EN 12976-1:2007P

Słoneczne systemy grzewcze i ich elementy - Urządzenia wykonywane fabrycz­nie - Część 1: Wymagania ogólne

PN-EN 12977-1:2012E

Słoneczne systemy grzewcze i ich elementy - Systemy wykonywane na zamó­wienie - Część 1: Wymagania ogólne dla słonecznych podgrzewaczy wody i sys­temów dwufunkcyjnych

 

Tabela 2. Przykładowe normy dotyczące urządzeń fotowoltaicznych

 

Nr normy

Tytuł normy

PN-EN 15316-4-6:2007E

Instalacje ogrzewcze w budynkach - Metoda obliczania zapotrzebowania na ciepło i oceny sprawności instalacji - Część 4-6: Źródła ciepła do ogrzewa­nia, systemy fotowoltaiczne

PN-EN 60904-1:2007E

Elementy fotowoltaiczne - Część 1: Pomiar charakterystyk prądowo-napięciowych elementów fotowoltaicznych

PN-EN 61215:2005E

Moduły fotowoltaiczne (PV) z krzemu krystalicznego do zastosowań naziem­nych - Kwalifikacja konstrukcji i aprobata typu

PN-EN 61646:2008E

Cienkowarstwowe naziemne moduły fotowoltaiczne (PV) - Kwalifikacja kon­strukcji i zatwierdzenie typu

PN-EN 61724:2002P

Monitorowanie własności systemu fotowoltaicznego - Wytyczne pomiaru, wymiany danych i analizy

PN-EN 61730-1:2007/A1:2012E

Ocena bezpieczeństwa modułu fotowoltaicznego (PV) - Część 1: Wymagania dotyczące konstrukcji

PN-EN 61730-1:2007/A2:2013-11E

Ocena bezpieczeństwa modułu fotowoltaicznego (PV) - Część 1: Wymagania dotyczące konstrukcji

PN-EN 61730-1:2007E

Ocena bezpieczeństwa modułu fotowoltaicznego (PV) - Część 1: Wymagania dotyczące konstrukcji

PN-EN 62124:2005E

Systemy fotowoltaiczne (PV) wolnostojące - Weryfikacja projektu

PN-EN 62253:2011E

Fotowoltaiczne systemy pompowania wody - Kwalifikacja projektu i pomiar parametrów eksploatacyjnych

 

 

Kwalifikacje pracowników użytkujących urządzenia do pozyskiwania energii słonecznej

 

Od osób obsługujących kolektory słoneczne zainstalowane w instalacjach ciepłej wody użytkowej (CWU) oraz centralnego ogrzewania (CO) nie są wymagane specjalne kompetencje, poza normalnie obowiązującymi przy pracach związanych z instalowaniem, sprawdzaniem i konserwacją takich instalacji. Prace te powinni wykonywać uprawnieni hydraulicy (2. grupa uprawnień energetycznych - urządzenia zużywające ciepło, paliwa stałe i płynne oraz przetwarzające i przesyłające ciepło), a przypadku grzewczych pieców gazowych - z uprawnieniami gazowymi (3. grupa uprawnień energetycznych - sieci, urządzenia i instalacje gazowe, służące do wytwarzania, przetwarzania, przesyłania, magazynowania i zużywające paliwa gazowe), wydanymi przez Państwową Komisję Energetyczną.

W przypadku użytkowania przemysłowych instalacji fotowoltaicznych wymagane jest zatrudnienie minimum dwóch pracowników posiadających świadectwa kwalifikacyjne SEP (Stowarzyszenia Elektryków Polskich) w zakresie eksploatacji i dozoru sieci, urządzeń i instalacji energetycznych wytwarzających, przesyłających i zużywających energię elektryczną (1. grupa uprawnień energetycznych).

Osoby montujące, naprawiające oraz demontujące kolektory słoneczne i panele fotowoltaiczne na dachach budynków muszą uzyskać zaświadczenie o braku przeciwwskazań do wykonywania prac na wysokości (po przeprowadzeniu badań lekarskich).

Należy również uwzględnić fakt, że często prace wykonywane są w oddaleniu od innych osób. W związku z tym trzeba zapewnić odpowiednie środki łączności z innymi pracownikami lub służbami, które mogłyby w razie potrzeby pomocy zareagować odpowiednio szybko.

 

 

(org. Przepisy prawne wg stanu prawnego na dzień 1.02.2016 r.)

_____________________________

 

[6]          Ustawa z dnia 10 kwietnia 1997 r. Prawo energetyczne (Dz.U. z 2006 r., Nr 89, poz.625, ze zm.)

[7]          PSEW: nie ma luki prawnej dot. lokalizacji farm wiatrowych. Grupa PTWP Portal Gospodarczy [dostęp: 2014.11.12] http://energetyka.wnp.pl/psew-nie-ma-luki-prawnej- dot-lokalizacji-farm-wiatrowych, 216073_1_0_0.html

[8]          Ustawa z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz.U. z 2012 r., poz. 647)

[9]          Ustawa z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (Dz.U. z 2010 r. Nr 243, poz. 1623, ze zm.)

[10]        Ustawa z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz.U. Nr 199, poz. 1227, ze zm.)

[11]        Ustawa z dnia 3 lutego 1995 r. o ochronie gruntów rolnych i leśnych (Dz.U. z 2004 r. Nr 121, poz. 1266, ze zm.)

[12]        Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 21 sierpnia 2007 r. w sprawie zasadniczych wymagań dla sprzętu elektrycznego (Dz.U. 2007 nr 155 poz. 1089)

[13]        Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 30 października 2002 r. w sprawie minimalnych wymagań dotyczących bezpieczeństwa i higieny pracy w zakresie użytkowania maszyn przez pracowników podczas pracy z dnia 30 października 2002 r. (Dz.U. Nr 191 poz.1596 ze zm.)

[14]        Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 30 października 2003 r. w sprawie dopuszczalnych poziomów pól elektromagnetycznych w środowisku oraz sposobów sprawdzania dotrzymania tych poziomów (Dz.U. z 2003 r. Nr 192, poz. 1883)