Zaburzenie przytomności i krążenia krwi

 

Przytomność jest to zdolność człowieka do kontaktu z otoczeniem. Powszechnie stosuje się dwa kryteria stanu świadomości: przytomność i nieprzytomność. Poszkodowani z zaburzeniami przytomności są szczególnie narażeni na dodatkowe uszkodzenia ciała w sytuacji wypadku czy katastrofy. W praktyce zdarza się, że reagują na bodźce zewnętrzne nieadekwatne do sytuacji lub z dużym opóźnieniem, są niezorientowani co do miejsca i przebiegu zdarzenia. Stan ten może przejść w pełną świadomość lub w stan nieprzytomności. Tak zachowują się poszkodowani w stanach przedwstrząsowych i zawału mięśnia sercowego, pod wpływem działania trucizn oraz będący w dużym napięciu emocjonalnym (osoby, które uległy panice itd.).

 

   Bezpośrednie przyczyny utraty przytomności mogą być różne:

  • uraz głowy z raną skóry lub bez
  • brak tlenu w powietrzu
  • zatkanie dróg oddechowych (ciało obce)
  • słaby przepływ krwi przez mózg: krwotoki, zawał mięśnia sercowego, spadek ciśnienia krwi – omdlenie
  • choroby: cukrzyca, śpiączka wątrobowa, śpiączka nerkowa
  • zatrucia
  • padaczka
  • porażenie prądem
  • wylew krwi do mózgu – udar mózgu – nadmierne ochłodzenie
  • nadmierne gorąco, udar cieplny.

   Ocena przytomności jest prosta i powinna trwać praktycznie przez cały czas przebywania z poszkodowanym. Wstępna ocena polega na wydaniu kilku poleceń i zadaniu paru pytań: „otwórz oczy”, „jak się nazywasz?”, „gdzie mieszkasz?”, „gdzie się znajdujesz?”, „na co chorujesz?”, oraz ocenie reakcji na bodźce fizyczne: lekkim dotykaniu czy delikatnym potrząsaniu ramienia.
Nie wolno uderzać poszkodowanego w twarz, szczypać ani polewać wodą!

 

   W przypadku zdezorientowania poszkodowanego należy postępować zgodnie z zasadami udzielania pierwszej pomocy i co jakiś czas zwracać baczną uwagę na ewentualne pogorszenie się lub polepszenie stanu zdrowia. Poszkodowanych takich należy otoczyć szczególną opieką, gdyż, jak zostało to już wcześniej zasygnalizowane, mogą oni ulec dalszym urazom, np. w czasie ewakuacji.

 

   Jeśli poszkodowany jest nieprzytomny należy postępować zgodnie z zasadami PPŻ. Trzeba przy tym pamiętać, że nieprzytomni reagują na bodźce bólowe tak samo jak przytomni i brutalne postępowanie dodatkowo pogarsza ich stan.