Czynniki zagrożeń zawodowych
PROMIENIOWANIE OPTYCZNE

 

PROMIENIOWANIE  OPTYCZNE

WYNIKI PRAC BADAWCZYCH

 

ZADANIA W ZAKRESIE SŁUŻB PAŃSTWOWYCH DOTYCZĄCE PROMIENIOWANIA OPTYCZNEGO, REALIZOWANE PRZEZ PRACOWNIĘ PROMIENIOWANIA OPTYCZNEGO W LATACH 2020-2022

 

 

Symbol zadania

Tytuł / kierownik zadania

1.SP.06

Ustalenie nowych wartości maksymalnych dopuszczalnych ekspozycji (MDE) na promieniowanie widzialne i podczerwone  / dr inż. Jacek Kubica

 

"Kryteria oceny zagrożenia niespójnym promieniowaniem widzialnym i podczerwonym według nowych wymagań ICNIRP (2013)

2.SP.07

Opracowanie mobilnego systemu pomiarowego do oceny zagrożenia pracowników promieniowaniem UV na stanowiskach pracy /
mgr inż. Andrzej Pawlak

 

Materiały informacyjne: "Mobilny system pomiarowy do oceny zagrożenia pracowników ze względu na promieniowanie nadfioletowe (UV)

2.SP.09

Identyfikacja i ocena zagrożeń promieniowaniem optycznym oraz uciążliwości związanych ze stosowaniem urządzeń rzeczywistości rozszerzonej i wirtualnej / dr inż. Jacek Kubica

 

Materiały dla producentów: "Zagrożenia promieniowaniem optycznym dla zdrowia użytkowników VR i AR

3.SP.13

Opracowanie programów badania biegłości w zakresie pomiarów parametrów oświetlenia elektrycznego oraz parametrów nielaserowego promieniowania optycznego / dr inż. Jacek Kubica

 

 

ZADANIA W ZAKRESIE SŁUŻB PAŃSTWOWYCH  DOTYCZĄCE PROMIENIOWANIA OPTYCZNEGO, REALIZOWANE PRZEZ PRACOWNIĘ PROMIENIOWANIA OPTYCZNEGO W LATACH 2017-2019

 

Symbol projektu

Tytuł /kierownik zadania

1.G.13

Opracowanie narzędzia komputerowego do obliczania poziomu potencjalnego narażenia pracowników na rozproszone promieniowanie nadfioletowe w procesach spawania elektrycznego  /
dr hab. inż. Agnieszka Wolska

 

Materiały informacyjne: "Instrukcja obsługi aplikacji mobilnej do obliczania potencjalnego narażenia pracowników na rozproszone promieniowanie nadfioletowe w procesach spawania łukowego"

 Mobilna aplikacja i baza danych (.apk)

1.G.14

Opracowanie mobilnej aplikacji komputerowej do oceny zagrożenia pracowników promieniowaniem optycznym emitowanym przez źródła światła nowej generacji (LED) / mgr inż. Andrzej Pawlak

 

Materiały informacyjne: "Metoda oceny zagrożenia zdrowia pracowników promieniowaniem optycznym emitowanym przez źródła elektryczne (LED) na podstawie wyznaczonych grup ryzyka ze względu na zagrożenie fotobiologiczne oraz wskazówki co do prawidłowego stosowania źródeł LED"

  Mobilna aplikacja i baza danych

 

 

ZADANIA W ZAKRESIE SŁUŻB PAŃSTWOWYCH  DOTYCZĄCE PROMIENIOWANIA OPTYCZNEGO, REALIZOWANE PRZEZ PRACOWNIĘ PROMIENIOWANIA OPTYCZNEGO W LATACH 2014-2016

 

Symbol projektu

Tytuł /kierownik zadania

2.Z.10

Stanowisko i procedury badania elektrycznych źródeł promieniowania optycznego dla potrzeb oceny zagrożenia fotobiologicznego promieniowaniem optycznym / mgr inż. Andrzej Pawlak

 

Materiały informacyjne: "Ocena zagrożenia fotobiologicznego promieniowaniem optycznym emitowanym przez elektryczne źródła promieniowania

 

 

 

 

Charakterystyka promieniowania optycznego

Nielaserowe promieniowanie nadfioletowe

Promieniowaniem nadfioletowym (UV) nazywamy promieniowanie optyczne o długości fali od około 10 nm do około 400 nm. Promieniowanie to dzieli się na następujące zakresy: UV-A (315 - 400 nm), UV-B (280 - 315 nm), UV-C (100 - 280 nm).
Energia fotonów promieniowania nadfioletowego zawiera się w przedziale od 3.3 eV do 125 eV. Promieniowanie nadfioletowe o energii mniejszej niż 12 eV (o długości fali powyżej 104 nm) nie powoduje jonizacji powietrza i tkanki biologicznej. Może natomiast wywoływać w tkance biologicznej reakcje fotochemiczne.
Ocena ryzyka zawodowego przy zagrożeniu promieniowaniem nadfioletowym dokonywana jest na podstawie porównania zmierzonych wartości parametrów promieniowania: napromienienia erytemalnego i napromienienia koniunktywalnego z odpowiednimi wartościami dopuszczalnymi NDN. Dla wartości mierzonego parametru większej od odpowiedniej wartości NDN ryzyko jest DUŻE, dla wartości zawartej pomiędzy NDN i 0.8 NDN ryzyko jest ŚREDNIE, a dla wartości mniejszej od 0.8 NDN ryzyko jest MAŁE.

Nielaserowe promieniowanie podczerwone

Promieniowaniem podczerwonym (IR) nazywamy promieniowanie optyczne o długości fali od 780 nm do 1mm. Promieniowanie to dzieli się na następujące zakresy:
- IR-A (podczerwień bliska) o długości fali od 780 nm do 1400 nm,
- IR-B (podczerwień średnia) o długości fali od 1400 nm do 3000 nm,
- IR-C (podczerwień daleka) o długości fali od 3000 nm do 1mm.
Energia fotonów promieniowania podczerwonego zawiera się w przedziale od 0.001 eV do 1.6 eV. Promieniowanie podczerwone wywołuje w tkance biologicznej przede wszystkim reakcje termiczne.
Ocena ryzyka zawodowego przy zagrożeniu promieniowaniem podczerwonym dokonywana jest na podstawie porównania zmierzonej wartości natężenia napromienienia oczu lub skóry z  odpowiednią najwyższą wartością dopuszczalną. Dla wartości mierzonego natężenia napromienienia większej od odpowiedniej wartości dopuszczalnej ryzyko jest DUŻE, dla wartości zawartej pomiędzy wartością dopuszczalną i 0.8 wartości dopuszczalnej ryzyko jest ŚREDNIE, a dla wartości mniejszej od 0.8 wartości dopuszczalnej ryzyko jest MAŁE.

Promieniowanie laserowe

Promieniowanie laserowe w porównaniu z promieniowaniem nielaserowym wyróżnia się specyficznymi właściwościami. Są to monochromatyczność, kierunkowość rozchodzenia się wiązki laserowej, możliwość uzyskiwania bardzo dużych gęstości mocy promieniowania oraz koherencja (spójność) czasowa i przestrzenna promieniowania.
Szkodliwe działanie promieniowania laserowego dotyczy oczu oraz skóry człowieka, przy czym najbardziej zagrożone są oczy. Ze względu na kierunkowość wiązki zagrożenie promieniowaniem laserowym jest zagrożeniem potencjalnym, tzn. ekspozycja na to promieniowanie jest zazwyczaj przypadkowa. Mimo tego, w przypadku wielu laserów nawet taka przypadkowa, krótkotrwała ekspozycja może być bardzo niebezpieczna.
Ocena ryzyka zawodowego przy zagrożeniu promieniowaniem laserowym dokonywana jest na podstawie porównania zmierzonej wartości ekspozycji oczu lub skóry na promieniowanie laserowe z najwyższą ekspozycją dopuszczalną. Dla zmierzonej wartości ekspozycji  większej od odpowiedniej wartości dopuszczalnej ryzyko jest DUŻE, dla wartości mierzonej zawartej pomiędzy wartością dopuszczalną i 0.8 wartości dopuszczalnej ryzyko jest ŚREDNIE, a dla wartości mierzonej mniejszej od 0.8 wartości dopuszczalnej ryzyko jest MAŁE.


Przykłady oceny ryzyka, wynikającego z narażenia na promieniowanie optyczne